Truyền hình K+ - Là một nền bóng đá non trẻ, ra đời từ năm 1990 sau khi tách khỏi Liên bang Nam Tư và được FIFA công nhận vào năm 1993, Croatia chưa thể chung mâm với những “cây đa cây đề” như Đức hay Brazil và thậm chí bại tướng của họ ở vòng bán kết vừa qua, Anh. Thế nhưng những gì mà đội bóng áo kẻ ca-rô làm được, đặc biệt ở mùa hè 20 năm trước trên đất Pháp vẫn đem lại kí ức không thể nào quên với NHM.
2 năm sau khi tham dự giải đấu lớn đầu tiên từ khi thành lập và vào tới tứ kết là EURO 1996, Croatia đã thực sự để lại dấu ấn với thế giới ở World Cup 1998 tại Pháp. Chỉ được tham dự ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh bằng “cửa phụ” sau khi vượt qua Ukraine ở loạt trận play-off nhưng đội bóng do đầu tàu, tiền đạo huyền thoại Davor Suker dẫn dắt vẫn gây chấn động khi lọt vào tới bán kết.
Đội hình Croatia khi ấy sở hữu Davor Suker, trung phong của gã khổng lồ Real Madrid, người hiện đã là chủ tịch liên đoàn bóng đá nước này. Cùng với đó là đội trưởng Zvonimir Boban, tiền vệ tài hoa của AC Milan hay những tài năng như Slaven Bilic và Robert Prosinecki. Dù vậy, ở một đấu trường đề cao kinh nghiệm, đội bóng vùng Balkan không được chú ý quá nhiều.
Thế nhưng Croatia đã sớm tạo dấu ấn khi giành quyền lọt vào vòng 1/8 chỉ sau 2 lượt đầu với các chiến thắng 3-1 trước Jamaica rồi 1-0 khi gặp Nhật. Thất bại 0-1 trước ông lớn Argentina ở lượt trận cuối không ảnh hưởng quá nhiều.
Đối thủ của Croatia ở vòng 1/8 là Romania, đội bóng gây ấn tượng mạnh ở vòng bảng khi xếp trên cả Anh. Với bản lĩnh và một chút may mắn, Croatia vượt qua Romania trong một trận cầu chặt chẽ nhờ bàn thắng của Davor Suker trên chấm phạt đền trong những phút bù giờ của hiệp 1.
Đến tứ kết, thử thách thực sự xuất hiện với Croatia. Đó là đội bóng đã loại họ ở tứ kết EURO 2 năm trước và luôn là ứng cử viên vô địch ở mọi kì World Cup, đội tuyển Đức. Bị dồn ép đến nghẹt thở nhưng Croatia vẫn kiên cường chống đỡ và bước ngoặt xảy đến ở phút 40 khi Christian Worns phạm lỗi thô bạo với Suker. Trọng tài Rune Pedersen không ngần ngại rút ra thẻ đỏ trực tiếp cho trung vệ người Đức.
Trước khi hiệp 1 khép lại, Robert Janni cụ thể hóa lợi thế về mặt quân số với bàn thắng với phút bù giờ thứ 3, cũng là pha lập công duy nhất trong sự nghiệp của hậu vệ trái này cho đội tuyển Croatia. Sang đến hiệp 2, người Đức tiếp tục dồn ép nhưng với những ưu thế của mình, Croatia bình tĩnh chơi phản công và khép lại trận đấu với thêm 2 lần xé lưới đối thủ của Goran Vlaovic rồi Suker.
Sau màn vùi dập Đức, Croatia thực sự đã được cả thế giới biết đến. Họ tiếp tục gây choáng váng cho đội chủ nhà Pháp ở bán kết khi Suker ghi bàn mở tỉ số ở phút 46. Thế nhưng chỉ 1 phút sau, sai lầm của thủ quân Boban đã giúp Liliam Thuram có được bàn gỡ. 25 phút sau, lại là Thuram lên tiếng và hành trình kì diệu của Croatia không thể có được cái kết viên mãn nhất.
Nghiệt ngã thay cho đội bóng áo kẻ ca-rô khi 2 bàn thắng Thuram ghi được ở trận đấu này cũng là những pha lập công duy nhất trong sự nghiệp quốc tế của ông. Dù vậy, Croatia cũng được an ủi phần nào khi 3 ngày sau, họ vượt qua Hà Lan để giành huy chương đồng kèm theo danh hiệu “Chiếc giày vàng” cho Davor Suker với 6 pha lập công.
Sau chiến công vang dội năm 1998, Croatia không thực sự tạo được thêm dấu ấn ở các giải đấu lớn sau đó. Họ dừng bước ở vòng bảng World Cup 2002, 2006, 2014 và năm 2010 thậm chí còn không được tham dự. Ở đấu trường EURO, họ cũng vắng mặt ở EURO 2000 và thành tích tốt nhất cũng chỉ là lọt vào tứ kết năm 2008.
Thế nhưng hào khí mà thế hệ 1998 của Suker vẫn là niềm cảm hứng cho bóng đá Croatia để rồi thế hệ vàng 2.0 với Luka Modric, Ivan Rakitic hay Mario Mandzukic đã viết tiếp bản hùng ca trên đất Nga 20 năm sau.
Những hậu duệ của Suker giờ đã vượt qua đàn anh khi lọt vào tới trận đấu cuối cùng. Và giờ không ai có thể ngăn họ mơ về một cái kết cao hơn, đỉnh của thế giới.
